Erfrecht splijt families en is hopeloos uit de tijd
Leestijd: 3 minutenOp 17 januari 2024 verscheen een opiniestuk van Alles over Erven in De Telegraaf.
Fred Schonewille en Marije de Rooij-Stevenhaagen pleiten in dit artikel voor een modern erfrecht dat aansluit bij mens en maatschappij.
Tijd voor een modern erfrecht dat aansluit bij mens en maatschappij
Jaarlijks laten steeds meer mensen steeds meer vermogen na. De nieuwste cijfers van het CBS laten dat opnieuw zien. Voor een toenemend aantal mensen is erven en nalaten dan ook een (lastig) thema waar zij direct mee te maken hebben. Helaas is ons erfrecht niet ingericht op dat gegeven. Integendeel.
Het huidige wettelijk erfrecht werd twintig jaar geleden ingevoerd, maar is al in de jaren ’50 ontworpen en sluit daardoor niet goed aan op de huidige maatschappij.
In het artikel – hier te downloaden – leggen de auteurs uit dat nalatenschappen steeds vaker tot ruzies leiden. Samengestelde gezinnen komen nu veel vaker voor en mensen zijn autonomer geworden. Het is dan ook tijd voor een ingrijpende revisie. Met een aantal fundamentele wijzigingen zou het erfrecht beter aansluiten bij de maatschappelijke behoeften van nu en zou het aantal familieconflicten beperkt worden:
- opnemen in de wet van de mogelijkheid van een erfovereenkomst tussen erflater en erfgenamen op te nemen.
- legitieme portie beperken tot een maximumleeftijd van 21 jaar, gekoppeld aan de wettelijke onderhoudsplicht van ouders.
- aanpassing van de regeling rond de aanvaarding van een erfenis: maak kinderen niet als standaard aansprakelijk voor schulden van hun ouders
- deformalisering van het erfprocesrecht en stimuleren van andere vormen van conflictoplossing, zoals mediation. Daarmee kan vaak een gerechtelijke procedure vermeden worden, met minder schade voor families en een prettiger eindresultaat voor alle betrokkenen.
De suggesties voor deze wijzigingen maken deel uit van (meer dan) ‘20 gouden regels na 20 jaar nieuw erfrecht’, samengesteld rondom de Erfenisvakdag op 10 oktober 2023. Op deze dag deelden sprekers uit alle verschillende disciplines rond erven en nalaten hun bijdrage rond dit thema met zo’n 200 professionals. Samen kozen zij de belangrijkste tips rond de tekortkomingen van het huidige erfrecht. De tips aan de wetgever zijn benoemd in het artikel in De Telegraaf, de tips aan mensen die nadenken over hun nalatenschap of juist iets erven zijn te vinden in een artikel in het Alles over Erven magazine van november 2023 en in dit artikel.
De (meer dan) 20 gouden regels na 20 jaar nieuw erfrecht kwamen tot stand aan de hand van de bijdragen van de volgende sprekers op de Erfenisvakdag: Tim Fluitman, Lucienne van der Geld, René de Haas en Priska Voskuil, Eric de Jong, Annette van Riemsdijk, Fred Schonewille, Rik Smit, Peter Veltman, Petra Knoppers en Wilbert Kolkman.
Het Alles over Erven Magazine (nummer 2, najaar 2023) kunt u hier bestellen. Voor professionals en andere geïnteresseerden hebben we de bijdragen van de sprekers op de Erfenisvakdag gebundeld in het Erfenisvakdag Cahier 2023. Dit kunt u bestellen via het contactformulier hieronder.
